Το βούτυρο αποτελείται από λίπος γάλακτος, το οποίο έχει διαχωριστεί από τα άλλα συστατικά γάλακτος. Έχει πλούσια γεύση και χρησιμοποιείται συνήθως ως άλειμμα, καθώς για μαγείρεμα και ψήσιμο. Τις τελευταίες δεκαετίες, το βούτυρο έχει κατηγορηθεί για καρδιακές παθήσεις, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε κορεσμένα λιπαρά. Ωστόσο, το βούτυρο θεωρείται πλέον υγιές, όταν χρησιμοποιείται με μέτρο.

Μέθοδοι παραγωγής

Αρχικά διαχωρίζεται η κρέμα από το γάλα. Η σύγχρονη παραγωγή κρέμας, περιλαμβάνει μια μέθοδο που ονομάζεται φυγοκέντρηση. Με τη διαδικασία αυτή γίνεται  ανακίνηση της κρέμας γάλακτος έως ότου το λίπος γάλακτος  ή το βούτυρο συσσωρευτούν και διαχωριστούν από το υγρό τμήμα ή το βουτυρόγαλα.Αφού αποστραγγιστεί το βουτυρόγαλα, το βούτυρο ανακατεύεται περαιτέρω μέχρι να ετοιμαστεί για συσκευασία.

Διατροφικά στοιχεία

Αφού αποτελείται κυρίως από λίπος, το βούτυρο είναι ένα τρόφιμο υψηλής θερμιδικής αξίας. Μια κουταλιά της σούπας (14 γραμμάρια) βουτύρου περιλαμβάνει περίπου 100 θερμίδες.

1 κουταλιά της σούπας (14 γραμμάρια) αλατισμένου βουτύρου περιέχει:

Θερμίδες: 102<

Νερό: 16%

Πρωτεΐνη: 0,12 γρ.

Υδατάνθρακες: 0,01 γρ.

Ζάχαρη: 0,01 γρ.

Φυτικές ίνες: 0 γρ.

Λίπος: 11,52 γρ.

Κορεσμένα: 7,29 γρ.

Μονοακόρεστα: 2,99 γρ.

Πολυακόρεστο: 0,43 γρ.

Τρανς: 0,47 γρ.

Λίπη σε βούτυρο

Το βούτυρο είναι περίπου 80% λίπος και το υπόλοιπο είναι κυρίως νερό. Είναι η λιπαρή μερίδα γάλακτος που έχει απομονωθεί από την πρωτεΐνη και τους υδατάνθρακες. Περιέχει περισσότερα από 400 διαφορετικά λιπαρά οξέα. είναι πολύ υψηλή σε κορεσμένα λιπαρά οξέα (περίπου 70%) και έχει μια αρκετά ικανή ποσότητα μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (περίπου 25%).Τα πολυακόρεστα λίπη υπάρχουν μόνο σε πολύ μικρές ποσότητες, αποτελούμενα από περίπου 2,3% της συνολικής περιεκτικότητας σε λιπαρά .Άλλες λιπαρές ουσίες που περιλαμβάνει είναι η χοληστερόλη και τα φωσφολιπίδια.

Λίπη μικρής αλυσίδας

Περίπου το 11% των κορεσμένων λιπών στο βούτυρο είναι λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας (SCFAs), το πιο σύνηθες ειναι το βουτυρικό οξύ. Είναι ένα μοναδικό συστατικό του λίπους γάλακτος των ζώων μηρυκαστικών, όπως τα βοοειδή, τα πρόβατα και οι κατσίκες. Το butyrate, που είναι μια μορφή βουτυρικού οξέος, έχει αποδειχθεί πως μειώνει τη φλεγμονή στο πεπτικό σύστημα και έχει χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία για τη νόσο του Crohn.

Γαλακτοκομικά τρανς λιπαρά

Σε αντίθεση με τα τρανς λίπη σε επεξεργασμένα τρόφιμα, τα γαλακτοκομικά trans λιπαρά θεωρούνται υγιή. Το βούτυρο είναι η πλουσιότερη διατροφική πηγή γαλακτοκομικών trans λιπαρών, τα πιο συνηθισμένα από τα οποία είναι το vaccenic acid και το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA) (4). Το λινολεϊκό οξύ συνδέεται με διάφορα οφέλη για την υγεία, μάλιστα πωλείται και ως συμπλήρωμα διατροφής.

Βιταμίνες και μέταλλα

Το βούτυρο είναι μια πλούσια πηγή αρκετών βιταμινών , ιδίως λιποδιαλυτών.Οι ακόλουθες βιταμίνες βρίσκονται σε υψηλές ποσότητες βουτύρου:

Βιταμίνη Α. Είναι η πιο άφθονη βιταμίνη στο βούτυρο. Μια κουταλιά της σούπας (14 γραμμάρια) παρέχει περίπου το 11% της ημερήσιας πρόσληψης αναφοράς

Βιταμίνη D Είναι μια καλή πηγή βιταμίνης D.

Βιταμίνη Ε  Ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, βρίσκεται σε λιπαρά τρόφιμα.

Βιταμίνη Κ2  Μια μορφή βιταμίνης Κ, μπορεί να προστατεύσει από καρδιακές παθήσεις και οστεοπόρωση

Βιταμίνη Β12 .

Παρόλο που είναι αρκετά πλούσιο σε βιταμίνες, το βούτυρο δεν συμβάλλει πολύ στη συνολική ημερήσια, επειδή συνήθως το καταναλώνετε σε μικρές ποσότητες.

Ανησυχίες για την υγεία

Εάν η κατανάλωση βουτύρου γίνεται με μέτρο , τότε το  βούτυρο έχει λίγες επιπτώσεις στην υγεία. Ωστόσο, η σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους και προβλήματα υγείας, ειδικά στο πλαίσιο μιας δίαιτας υψηλής θερμιδικής αξίας.

Μερικά μειονεκτήματα περιγράφονται παρακάτω:

Το βούτυρο είναι γενικά υγιές και χαμηλό σε λακτόζη ,αλλά μπορεί να συμβάλει στην αύξηση του σωματικού βάρους όταν καταναλώνεται υπερβολικά. Ενώ έχει κατηγορηθεί για την αύξηση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων, κάποιες μελέτες έδειξαν ότι θα μπορούσε να ωφελήσει την υγεία της καρδιάς

Χρήσεις του βουτυρου στη μαγειρική:

Το βούτυρο χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική. Μερικές από τις παρασκευές που χρησιμοποιείται είναι το κέικ, τα μπισκότα, οι κρέμες, γλυκά, πίτες, γλυκές ζύμες, τάρτες, τσουρέκια, ψωμάκια, σάλτσες και πολλά άλλα.